09/01/2025 | 18:10

Các loài kiến độc ở Việt Nam

Việt Nam là một quốc gia có khí hậu nhiệt đới, tạo điều kiện thuận lợi cho sự phát triển của nhiều loài động vật, trong đó có các loài kiến. Các loài kiến ở Việt Nam rất đa dạng về hình dáng, màu sắc và hành vi. Tuy nhiên, bên cạnh những loài kiến không gây hại, cũng có một số loài kiến độc, có thể gây ra những tác hại không nhỏ cho sức khỏe con người. Bài viết này sẽ tìm hiểu về các loài kiến độc ở Việt Nam, đặc điểm và cách phòng tránh khi gặp phải.

1. Kiến lửa (Solenopsis invicta)

Kiến lửa là một trong những loài kiến độc nổi bật và có sự phân bố rộng rãi ở Việt Nam. Loài kiến này nổi bật với màu sắc đỏ đặc trưng và có kích thước nhỏ nhưng lại rất mạnh mẽ. Chúng thường làm tổ dưới đất, trong những khu vực như vườn, đồng ruộng hoặc các khu vực hoang dã.

Đặc điểm của kiến lửa là chúng có khả năng tấn công đồng loạt khi cảm thấy bị đe dọa. Khi bị chọc phá, chúng có thể cắn và tiêm nọc độc vào cơ thể con người. Nọc độc của kiến lửa chứa các chất gây kích ứng mạnh, khiến nạn nhân bị sưng tấy, đau rát và có thể bị mẩn ngứa hoặc nổi mụn nước. Trong một số trường hợp nghiêm trọng, nếu bị tấn công bởi một số lượng lớn, nạn nhân có thể gặp phải các triệu chứng như khó thở hoặc sốc phản vệ.

Cách phòng tránh: Để tránh bị kiến lửa cắn, người dân nên cẩn trọng khi đi vào những khu vực có nhiều tổ kiến, đặc biệt là các khu vực vườn hoặc ruộng. Khi làm việc ngoài trời, nên mang giày kín và tránh tiếp xúc trực tiếp với đất hay cỏ cao.

2. Kiến đen (Camponotus spp.)

Kiến đen là loài kiến có kích thước lớn và màu sắc tối, thường xuất hiện ở các khu rừng, vườn cây hoặc trong các khu vực có nhiều cây cối. Dù chúng không phải là loài kiến có nọc độc mạnh như kiến lửa, nhưng khi bị tấn công, chúng cũng có thể sử dụng hàm sắc nhọn để cắn và tiêm một lượng nọc độc nhỏ vào cơ thể đối phương.

Nọc độc của kiến đen tuy không gây nguy hiểm ngay lập tức như của kiến lửa nhưng vẫn có thể gây ra những phản ứng dị ứng, ngứa ngáy và sưng tấy. Trong trường hợp bị nhiều con cắn, các triệu chứng này có thể nghiêm trọng hơn, gây đau đớn cho người bị tấn công.

Cách phòng tránh: Kiến đen thường sinh sống trong các khu vực nhiều cây cối, vì vậy khi đi vào rừng hay các khu vườn, người dân nên chú ý không xâm phạm vào tổ của chúng. Khi bị cắn, có thể sử dụng các loại thuốc chống dị ứng hoặc đến cơ sở y tế để điều trị.

3. Kiến mối (Odontomachus spp.)

Kiến mối là loài kiến nổi tiếng với tốc độ tấn công cực nhanh và khả năng tấn công bằng cách dùng hàm mạnh mẽ để cắn và tiêm nọc độc vào đối thủ. Mặc dù kích thước của chúng không lớn nhưng hàm của loài kiến này rất mạnh, có thể gây đau nhức dữ dội nếu bị cắn.

Loài kiến này thường xuất hiện trong các khu vực rừng, khu vực có nhiều cây cổ thụ. Những tổ kiến mối thường được xây dựng ở các khu vực có đất ẩm ướt, rậm rạp. Nọc độc của kiến mối có thể gây đau nhức ngay lập tức và để lại vết sưng tấy khá lâu nếu không được điều trị đúng cách.

Cách phòng tránh: Khi đi vào khu vực có nhiều cây cối hay rừng rậm, người dân nên chú ý nhìn đường đi và tránh va vào các tổ kiến mối. Nếu gặp phải chúng, cần tránh làm chúng hoảng sợ để tránh bị tấn công.

4. Kiến vàng (Polyrhachis spp.)

Kiến vàng là một loài kiến có màu vàng đặc trưng và sinh sống chủ yếu ở các khu vực rừng nhiệt đới, đặc biệt là ở những vùng đất cao. Chúng có một đặc điểm nổi bật là thường tấn công khi cảm thấy lãnh thổ của mình bị xâm phạm. Loài kiến này rất hung dữ và có khả năng gây tổn thương nghiêm trọng cho những ai xâm phạm vào tổ của chúng.

Nọc độc của kiến vàng chứa các hợp chất có thể gây kích ứng mạnh mẽ đối với da và khiến vết cắn trở nên đỏ rát và sưng tấy. Trong một số trường hợp hiếm hoi, nếu người bị cắn có cơ địa dị ứng, họ có thể bị phản ứng nghiêm trọng như sốc phản vệ.

Cách phòng tránh: Khi đi vào rừng, đặc biệt là khu vực có nhiều cây cổ thụ, cần tránh gây động vào những tổ của kiến vàng. Nếu phát hiện có tổ kiến vàng, hãy di chuyển chậm và giữ khoảng cách an toàn.


Kết luận

Mặc dù các loài kiến độc ở Việt Nam có thể gây ra những vấn đề sức khỏe nghiêm trọng nếu không chú ý, nhưng nếu chúng ta hiểu rõ về đặc điểm của các loài này và biết cách phòng tránh, chúng ta có thể hạn chế được những rủi ro không mong muốn. Đồng thời, mỗi loài kiến đều có vai trò quan trọng trong hệ sinh thái, giúp kiểm soát côn trùng khác, tái chế chất hữu cơ và duy trì sự cân bằng trong tự nhiên.

5/5 (1 votes)